Begin december spreek ik Anja Machielse, bijzonder hoogleraar ‘Empowerment van kwetsbare ouderen’. Ze komt net thuis van een van de vele bijeenkomsten in Rotterdam waar ze haar gezicht laat zien. “Een ontzettend inspirerende bijeenkomst gehad met de vrijwilligerskoppels die huisbezoeken hebben afgelegd bij 75-plussers.” Vijf vragen aan de hoogleraar om meer te weten te komen over haar nieuwe functie en de band met de stad Rotterdam.
Hoe bent u in Rotterdam terecht gekomen?
“Sinds 2006 ben ik al betrokken bij actieprogramma’s rondom ouderen en de bestrijding van eenzaamheid en sociaal isolement. Ik werd toentertijd door de gemeente gevraagd om het eerste actieprogramma onderzoeksmatig te begeleiden. Dit betekent heel praktisch: Het actieplan zo aanpakken dat wijzelf en andere organisaties er in de toekomst van kunnen leren.
Ik heb bijvoorbeeld criteria gemaakt waaraan projecten moeten voldoen. We zijn in 2006 toen vanuit de gemeente begonnen met zes activiteiten en als onderzoeker was ik nauw betrokken bij de monitoring. De successen hebben we vanaf 2010 voortgezet bij verschillende welzijnsorganisaties.” Het huidige actieprogramma van de gemeente, ‘Voor Mekaar’ bouwt voort op de ervaringen van de afgelopen acht jaar.
Kunt u iets meer vertellen over het onderzoek dat u als bijzonder hoogleraar gaat uitvoeren?
“Ik ga mij vooral richten op het onderzoek naar kwetsbare ouderen. Het is belangrijk om te kijken hoe ze langer weerbaar en zelfredzaam kunnen blijven met een goede kwaliteit van leven. Daarnaast pleit ik ervoor om eenzaamheid niet als een privéprobleem te zien, maar als een maatschappelijk probleem. De maatschappij verandert. Sociale netwerken worden steeds belangrijker. Niet iedereen kan in deze ontwikkeling mee en zo ontstaat er een nieuwe kwetsbaarheid. Dit vraagt om actie van alle burgers.”
Wat is het eerste grote project dat u op gaat pakken als bijzonder hoogleraar?
“De grootste uitdaging is dat ouderen zich prettiger voelen in de buurt. Ik hoop dat we samen nieuwe manieren gaan ontdekken om beter op elkaar te letten en . Daarnaast wil ik mijn kennis natuurlijk inbrengen bij de Coalitie Erbij Rotterdam. Tot slot ga ik als bijzonder hoogleraar het geheel met een onderzoeksbril begeleiden. Ik kijk steeds naar de succesfactoren van de aanpak.”
Kunt u iets meer vertellen over het concept ‘lerende gemeenschap’?
De Coalitie Erbij Rotterdam zie ik heel erg als een lerende gemeenschap. Je zit met verschillende professionals en organisaties bij elkaar om bepaalde thema’s te verkennen. Hierbij staan uitwisselen, proberen, reflecteren en van elkaar leren centraal.
Wat is uw droom voor Rotterdam de komende jaren?
“Praktisch: Ik hoop dat over een tijdje alle 75-plussers bezocht zijn door vrijwilligers. Dit is dan normaal én inspirerend voor zowel oudere als vrijwilliger. Maar nog veel belangrijker: We zorgen voor elkaar. We vinden nieuwe manieren om contact te zoeken en naar elkaar om te kijken. Een mooi voorbeeld vind ik de ‘Lief en Leed Straten’. Deze projecten gebeuren van onderop, op straatniveau. Iedereen kan eraan meedoen. Preventie en voor elkaar zorgen staat centraal. Eenzaamheid is een belangrijk onderwerp. De komende jaren gaan we niet alleen het probleem maar vooral de weg naar de oplossing op de kaart zetten!”
Door Liang de Beer (Coalitie Erbij Rotterdam)